Jak często należy wymieniać uszczelkę drzwi w autoklawie?

Jak często należy wymieniać uszczelkę w drzwiach autoklawu?
Dlaczego jedna uszczelka zużywa się szybciej, a inna wolniej?
Na co zwrócić uwagę przy zakupie nowej uszczelki?
Sposoby weryfikacji szczelności komory sterylizacyjnej.

Każdy autoklaw posiada drzwi, które umożliwiają dostęp do komory sterylizacyjnej. Każde zaś drzwi wyposażone są w uszczelkę, która uszczelnia zamknięcie, umożliwiając tym samym przeprowadzenie cyklu sterylizacyjnego w autoklawie. Producenci autoklawów zalecają, by uszczelkę drzwi wymieniać raz do roku lub co 1000 cykli, w zależności co nastąpi pierwsze. Oczywiście o tych zaleceniach wie każdy poza uszczelką, która z racji tego, że jest kawałkiem gumy zmuszonym pracować w skrajnie niekorzystnych warunkach (różnice temperatur, ciśnienia, działanie pary wodnej) ma prawo do wcześniejszego zużycia. Z tego powodu autoklawy wyposażono w specjalny program służący testowaniu szczelności komory, zwany testem próżni (Vacuum Test). Test ten powinien być wykonywany każdorazowo, gdy uruchamiamy zimny autoklaw (test nie wyjdzie gdy komora sterylizacyjna jest ciepła). Dzięki niemu w prosty sposób zweryfikujemy szczelność autoklawu, której najsłabszym ogniwem jest właśnie zużyta uszczelka drzwi.
 

Wymiana uszczelki w drzwiach autoklawu nie stanowi w większości autoklawów problemu. Czynność tą możemy więc wykonać samemu, o ile dysponujemy oryginalną uszczelką i podstawową wiedzą na temat tego, jak prawidłowo wykonać wymianę uszczelki we własnym autoklawie. Jeżeli nie mamy ochoty wykonywać tej czynności, możemy zlecić ją serwisantowi, który wykonywać będzie przegląd okresowy autoklawu (to najlepszy moment by wymienić uszczelkę, filtry wody i filtr HEPA w autoklawie).

Podejmując się wymiany uszczelki we własnym zakresie należy pamiętać, że tylko oryginalna uszczelka przeznaczona do konkretnego modelu autoklawu będzie pasować do konkretnych drzwi i zapewni należytą szczelność komory sterylizacyjnej. Pomijając fakt, że na rynku znajdują się autoklawy o różnych średnicach komór, wyprodukowane przez różnych producentów, warto wiedzieć, że nawet w obrębie jednego producenta możliwe są różnice w konstrukcji uszczelki drzwi, gdyż na przestrzeni lat produkty poddawane są modyfikacjom, które eliminują z użytku jedne podzespoły, zastępując je innymi. Nie inaczej jest z uszczelkami, które potrafią zmieniać średnicę, szerokość a nawet sposób mocowania w drzwiach autoklawu. Dlatego kupując nową uszczelkę drzwi do autoklawu warto wiedzieć nie tylko do jakiego modelu i jakiej marki ma ona służyć, ale także z którego roku, bądź z której generacji pochodzi nasz autoklaw. 
 

Dlaczego uszczelka w drzwiach autoklawu się zużywa się szybciej, a w innym wolniej? Co decyduje o jej żywotności? Na pewno dużo zależy od tego, ile cykli sterylizacyjnych przeprowadza autoklaw. Jak wspomniano na wstępie, producenci autoklawów zalecają wymianę uszczelki w autoklawie po 1000 cykli. Niestety w wielu wypadkach uszczelka podlega wymianie już po 800, 500, a nawet 300 cyklach. Wpływ na to ma sposób traktowania uszczelki przez użytkownika. Jeżeli po skończonym procesie sterylizacyjnym otworzymy drzwi, uwolnimy tym samym znajdującą się w komorze parę i pozwolimy, by uszczelka w drzwiach nie miała z nią dłuższego niż konieczny kontaktu.  Pozostawiając uchylone drzwi autoklawu sprawimy, że uszczelka nie będzie narażona na odkształcenie w trakcie, gdy autoklaw nie pracuje. Przetarcie jej z resztek zalegającej na niej wody także będzie miało korzystniejszy wpływ na jej żywotność, niż pozostawienie jej mokrej. 

 

Czasami osoby użytkujące autoklaw okazjonalnie są zdziwione, że ma on przykładowo wykonanych zaledwie 300 cykli, a uszczelka nie zapewnia już szczelności. Nie biorą jednak pod uwagę faktu, że te 300 cykli autoklaw wykonywał na przestrzeni dwóch, trzech, a nawet i czterech lat. Cudów nie ma i guma, z której wykonane są uszczelki, także z upływem czasu traci swe właściwości. Z tego powodu wcześniej czy później trzeba będzie wymienić ją na nową.